Linux, atası olan Unix işletim sisteminin, özgür yazılım fikriyle oluşturulmuş halidir. Öncelikle GNU projesi başladı. İlk denemeler başarısız olsa da, Linux işletim çekirdeğinin çıkmasıyla birlikte istenilen amaca ulaşıldı. Yani Linux aslında işletim sisteminin değil, sistem çekirdeğinin adıdır.
Özgür Yazılım
Buradaki özgür yazılımı açık kaynak kodu ile karıştırmamak gerekir. Açık kaynak kodu, lisansı şahıslara yada şirketlere ait olan yazılımların kaynak kodlarının genele açılmasıdır. Ama bu, kendi projelerimizde istediğimiz gibi kullanabileceğimiz anlamına gelmez. Özgür yazılım fikrinde ise her şeyin özgür olması amaçlanmıştır. Hiç bir maddi çıkar gözetmeden bir proje yapılır, paylaşılır ve isteyen herkes bu projeleri kendince değiştirebilir yada kendi projelerinde kullanabilir. Daha sonra onlar da paylaşır. Kısacası özgür yazılım, yazılımların şahıs, kurum ve kuruluşlardan bağımsız olarak geliştirilmesi, kullanılması, ve paylaşılması anlayışıdır.
Linux’un felsefesini az çok anladığımıza göre, biraz da teknik detaylara geçelim
İşletim Sisteminin Yapısı
Linux sistemlerin mimarisi iç içe geçmiş 3 temel katmandan oluşur.
Bunlar Kernel, Shell ve kullanıcı arayüzüdür.
Linux çekirdeğin yani kernelin adıdır. Kernel donanım parçalarının işleyişini düzenler. Yani operasyonları yönetir. Ram-CPU kullanımlarını ayarlar, görevleri , dosya yönetimini sağlar. Bizim göreceğimiz Ubuntu işletim sisteminin kerneli Linuxtur.
Shell, kullanıcının kernel ile olan iletişimini komutlar vasıtasıyla sağlar.
Terminal aslında Shell içinde komutlarımızı çalıştırdığımız programdır diyebiliriz.
Kullanıcı arayüzü (UI) ise, görsel bir kullanım sağlar. Yani komutlarla değil de bir şeylere tıklayarak işlem yaparız.
Kernel ve Shell zorunludur ama kullanıcı arayüzü zorunlu değildir. Sadece kullanımı kolaylaştırır.
Kullanacağımız sistemin yapısını da gördük. Artık diğer konulara geçebiliriz.
| Konu | İçerik |
| Temel Komutlar 1 | echo, helps, man, whatis, uname, cd, cat, touch, mkdir, cp, rm, ls, grep, pipe, mv, tar, find locate, updatedb |
| Temel Komutlar 2 | Temel komutların gelişmiş kullanımları, meta karakterler, xargs |
| Değişkenler | Çevre değişkenleri, sistem değişkenleri, export ile tanımlama |
| Tırnak ve yönlendirmeler | Linux komutlarında kullanılan tırnak ve yönlendirme ifadelerinin anlamları |
| Dosya Hiyerarşisi ve Kullanıcı İşlemleri | Root dizini, ana dizinler, erişim, yetkiler, gruplar, kullanıcı ekleme ve kaldırma, dosya yetkilerini düzenleme, root olarak login olma |
| Program Yükleme | apt ve dpkg ile paket yükleme |
| Unutulan şifreyi sıfırlama | Şifresini unuttuğumuz bilgisayara girmeyi gösterdim. |
Linux ile ilgili temelimin oluşmasını sağlayan Serhat Can Bakır hocama teşekkür ederim
Ubuntu ile ilgili her türlü bilgiyi edinmek için https://wiki.ubuntu-tr.net adresini ziyaret edebilirsiniz.